KİTABIN ADI : İnce Memed
KİTABIN YAZARI : Yaşar Kemal
YAYIN EVİ : Aka Kitabevi
BASIM YILI : 1988
Kitabın Konusu
Anadolu halkının geri kalmışlığı, cahil bırakılmışlığı ve köy hayatının sefaleti.
Kitabın Özeti
Toroslar’dan Akdeniz’e uzanan Dikenliözü’ndeki beş köyden birisi
Değirmenoluk’tur. Bu köyün insanları köylerinden dışarıya çıkmazlar.
Onun için buraların kendine has kanun ve töreleri vardır. Bu kanun ve
töreleri Abdi Ağa koyar ve uygular. Dışarıdan kimse gelmez ve karışmaz.
Köyün yağız delikanlılarından Memed günlerdir Abdi Ağa’nın tarlasını
sürmektedir. Artık dayanamayacağını anlayınca herşeyi bırakıp Kemse
Köyü’ne gider ve Süleyman’a sığınır. Memed’in bu yaptığı aslında bütün
köy ahalisinin hayalidir. Memed kışı Kesme Köyü’nde geçirir. Anasını ve
köyünü özlemiş olmasına rağmen dönmemekte kararlıdır. Bir gün köyden
bir tanıdık onu görür ve bu haberi hemen Abdi Ağa’ya yetiştirir. Bunu
öğrenen Abdi Ağa Süleyman’ın kapısına dikilir ve Memed alıp köye
götürür. O yaz Memed hasatı yapar ve Abdi Ağa’nın topraklarını sürer.
Abdi Ağa ise ceza olarak ona hasatın beşte birini verir. O kış Memed ve
anası çok zorluk çekerler.
Memed arkadaşı Mustafa ile ilk defa kasabaya giderler. Yolda iyi,
mert bir eşkiya olan ve hayranlık duydukları Kara Ahmet’le
karşılaşırlar. Kasabadaki yaşam Memed’i çok etkiler. Ağaların olmadığı
herkesin hür olduğu bu hayat özlemiyle Memed sevgilisi Hatçe’yi
kaçırmak için köye gider ve barber kaçarlar. Abdi Ağa’nın yeğeninin
nişanlısı olan Hatçe ile Memed’in kaçmalarının ardından Ağa’nın
adamları ve yeğeni onları yakalamak için izlerini sürerler. Nitekim
bulurlar. Aralarında çatışma çıkar. Abdi Ağa’nın yeğeni ölür, Memed
yaralanır ve kaçar. Hatçe ise yakalanır. Memed’in sığınacak bir yeri
olmadığı için Deli Durdu denilen bir eşkiyanın çetesine sığınır.
Çetenin yaptığı haksızlıkları gören Memed Deli Durdu’dan nefret eder.
Bu sırada Abdi Ağa Hatçe’yi cezalandırmak için ona bir tuzak kurar.
Yeğenini Hatçe’nin öldürdüğüne jandarmaları ikna eder ve Hatçe
hapishaneye düşer.
Eşkiyalığa iyice alışan Memed zulmetmeye dayanamaz ve çeteden ayrılıp
yeni dostlar bulur ve onlarla gezmeye başlar. Bir gece köye geldiğinde
anasının öldüğünü duyar ve Hatçe’nin başına gelenleri öğrenir. Ardından
Abdi Ağa’nın izini sürmeye başlar.
Bu arada Abdi Ağa Memed’i ortadan kaldırmak için bir tuzak kurar. Memed
ise kasabada Hatçe’yi bulur ve bir yolunu bulup onu ve arkadaşını
hapishaneden kaçırmayı başarır. Köylüleri de Abdi Ağa’ya karşı
gelmeleri konusunda yüreklendirir. O kış köylüler Abdi Ağa’ya
hasatlarından bir buğday tanesi bile vermezler.
Abdi Ağa Ankara’ya telgraf çeker ve Memed’in gizlendiği yeri ihbar
eder. Jandarmalar Memed’i kıstırırlar. Aralarında çatışma çıkar. Tam bu
sırada Hatçe doğum yapar. Memed eşi ve çocuğu için teslim olur fakat bu
esnada Hatçe vurulur. Memed’in dünyası yıkılır. O sırada çıkan afla
serbest kalır. Doğan çocuğunu Hatçe’nin hapishane arkadaşı alır ve
Gaziantep’in bir köyüne götürür.
Olaylardan Abdi Ağa’yı sorumlu tutan Memed köye gelir ve Abdi Ağa’yı
vurur. Bu duruma sevinen köylü bayram eder. Memed ise atını dağlara
doğru sürer ve o günden sonra Memed’den haber alınmaz.
O gün bu gündür Dikenlidüzü Köylüleri, çift koşmadan önce
çakırdikenleri ateşe verirler. İşte tam o günlerde Alidağ’ın doruğunda
bir top ışık patlar, üç gün üç gece yanar durur.
Kitabın Ana Fikri
En yüksek makamlarda bile olsak kimseye haksızlık etmeye hakkımız yoktur.
Kitaptaki Olay ve Şahısların Değerlendirilmesi
İnce Memed : Toroslar’da Değirmenoluk Köyü’nde
yaşayan yoksul ve yetim bir köylü çocuğu. Abdi Ağa’nın baskısına
dayanamaz, onun yeğenini öldürür ve dağa çıkıp eşkiya olur.
Abdi Ağa : Dikenliözü’nde bulunan beş köyün sahibi, merhametsiz, bencil ve zengin bir köy ağası.
Yazar Hakkında Bilgi
1922’de Adana’da doğdu.Asıl adı Kemal Sadık GÖKÇELİ olan Yaşar
KEMAL, ortaokul son sınıfa kadar okudu. İşçilik, katiplik, bekçilik,
memurluk, arzujhalcilik gibi çok çeşitli işlerde çalıştı.Yazı hayatına
şiirle başladı. İlk şiiri Adana Halkevi dergisi “Görüşler”de
yayınlandı.Uzun zaman folklorla uğraştı, derlemeler yaptık.Cumhuriyet
gazetesinde fıkralar ve röportajlar yazdı.İstanbul’a taşındıktan sonra
hikayeler yazdı(1951).
Eserleri
Hikaye
Sarı Sıcak(1952)
Romanları
İnce Memed
Röportaj
Yanan Ormanlarda Elli Gün (1955),Çukurova Yana Yana(1943),Peri Bacaları(1957),Bulut Kaynıyor(1974).
Denemeler, Fıkralar
Taş Çatlas(1961), Baldaki Tuz(1974),
Derleme
Ağıtlar (1943)
KİTABIN YAZARI : Yaşar Kemal
YAYIN EVİ : Aka Kitabevi
BASIM YILI : 1988
Kitabın Konusu
Anadolu halkının geri kalmışlığı, cahil bırakılmışlığı ve köy hayatının sefaleti.
Kitabın Özeti
Toroslar’dan Akdeniz’e uzanan Dikenliözü’ndeki beş köyden birisi
Değirmenoluk’tur. Bu köyün insanları köylerinden dışarıya çıkmazlar.
Onun için buraların kendine has kanun ve töreleri vardır. Bu kanun ve
töreleri Abdi Ağa koyar ve uygular. Dışarıdan kimse gelmez ve karışmaz.
Köyün yağız delikanlılarından Memed günlerdir Abdi Ağa’nın tarlasını
sürmektedir. Artık dayanamayacağını anlayınca herşeyi bırakıp Kemse
Köyü’ne gider ve Süleyman’a sığınır. Memed’in bu yaptığı aslında bütün
köy ahalisinin hayalidir. Memed kışı Kesme Köyü’nde geçirir. Anasını ve
köyünü özlemiş olmasına rağmen dönmemekte kararlıdır. Bir gün köyden
bir tanıdık onu görür ve bu haberi hemen Abdi Ağa’ya yetiştirir. Bunu
öğrenen Abdi Ağa Süleyman’ın kapısına dikilir ve Memed alıp köye
götürür. O yaz Memed hasatı yapar ve Abdi Ağa’nın topraklarını sürer.
Abdi Ağa ise ceza olarak ona hasatın beşte birini verir. O kış Memed ve
anası çok zorluk çekerler.
Memed arkadaşı Mustafa ile ilk defa kasabaya giderler. Yolda iyi,
mert bir eşkiya olan ve hayranlık duydukları Kara Ahmet’le
karşılaşırlar. Kasabadaki yaşam Memed’i çok etkiler. Ağaların olmadığı
herkesin hür olduğu bu hayat özlemiyle Memed sevgilisi Hatçe’yi
kaçırmak için köye gider ve barber kaçarlar. Abdi Ağa’nın yeğeninin
nişanlısı olan Hatçe ile Memed’in kaçmalarının ardından Ağa’nın
adamları ve yeğeni onları yakalamak için izlerini sürerler. Nitekim
bulurlar. Aralarında çatışma çıkar. Abdi Ağa’nın yeğeni ölür, Memed
yaralanır ve kaçar. Hatçe ise yakalanır. Memed’in sığınacak bir yeri
olmadığı için Deli Durdu denilen bir eşkiyanın çetesine sığınır.
Çetenin yaptığı haksızlıkları gören Memed Deli Durdu’dan nefret eder.
Bu sırada Abdi Ağa Hatçe’yi cezalandırmak için ona bir tuzak kurar.
Yeğenini Hatçe’nin öldürdüğüne jandarmaları ikna eder ve Hatçe
hapishaneye düşer.
Eşkiyalığa iyice alışan Memed zulmetmeye dayanamaz ve çeteden ayrılıp
yeni dostlar bulur ve onlarla gezmeye başlar. Bir gece köye geldiğinde
anasının öldüğünü duyar ve Hatçe’nin başına gelenleri öğrenir. Ardından
Abdi Ağa’nın izini sürmeye başlar.
Bu arada Abdi Ağa Memed’i ortadan kaldırmak için bir tuzak kurar. Memed
ise kasabada Hatçe’yi bulur ve bir yolunu bulup onu ve arkadaşını
hapishaneden kaçırmayı başarır. Köylüleri de Abdi Ağa’ya karşı
gelmeleri konusunda yüreklendirir. O kış köylüler Abdi Ağa’ya
hasatlarından bir buğday tanesi bile vermezler.
Abdi Ağa Ankara’ya telgraf çeker ve Memed’in gizlendiği yeri ihbar
eder. Jandarmalar Memed’i kıstırırlar. Aralarında çatışma çıkar. Tam bu
sırada Hatçe doğum yapar. Memed eşi ve çocuğu için teslim olur fakat bu
esnada Hatçe vurulur. Memed’in dünyası yıkılır. O sırada çıkan afla
serbest kalır. Doğan çocuğunu Hatçe’nin hapishane arkadaşı alır ve
Gaziantep’in bir köyüne götürür.
Olaylardan Abdi Ağa’yı sorumlu tutan Memed köye gelir ve Abdi Ağa’yı
vurur. Bu duruma sevinen köylü bayram eder. Memed ise atını dağlara
doğru sürer ve o günden sonra Memed’den haber alınmaz.
O gün bu gündür Dikenlidüzü Köylüleri, çift koşmadan önce
çakırdikenleri ateşe verirler. İşte tam o günlerde Alidağ’ın doruğunda
bir top ışık patlar, üç gün üç gece yanar durur.
Kitabın Ana Fikri
En yüksek makamlarda bile olsak kimseye haksızlık etmeye hakkımız yoktur.
Kitaptaki Olay ve Şahısların Değerlendirilmesi
İnce Memed : Toroslar’da Değirmenoluk Köyü’nde
yaşayan yoksul ve yetim bir köylü çocuğu. Abdi Ağa’nın baskısına
dayanamaz, onun yeğenini öldürür ve dağa çıkıp eşkiya olur.
Abdi Ağa : Dikenliözü’nde bulunan beş köyün sahibi, merhametsiz, bencil ve zengin bir köy ağası.
Yazar Hakkında Bilgi
1922’de Adana’da doğdu.Asıl adı Kemal Sadık GÖKÇELİ olan Yaşar
KEMAL, ortaokul son sınıfa kadar okudu. İşçilik, katiplik, bekçilik,
memurluk, arzujhalcilik gibi çok çeşitli işlerde çalıştı.Yazı hayatına
şiirle başladı. İlk şiiri Adana Halkevi dergisi “Görüşler”de
yayınlandı.Uzun zaman folklorla uğraştı, derlemeler yaptık.Cumhuriyet
gazetesinde fıkralar ve röportajlar yazdı.İstanbul’a taşındıktan sonra
hikayeler yazdı(1951).
Eserleri
Hikaye
Sarı Sıcak(1952)
Romanları
İnce Memed
Röportaj
Yanan Ormanlarda Elli Gün (1955),Çukurova Yana Yana(1943),Peri Bacaları(1957),Bulut Kaynıyor(1974).
Denemeler, Fıkralar
Taş Çatlas(1961), Baldaki Tuz(1974),
Derleme
Ağıtlar (1943)