KİTABIN ADI : Yaban
KİTABIN YAZARI : Yakup Kadri Karaosmanoglu
YAYINEVİ : İletisim Yayinlari
Kitabın Konusu
Yaban, Yakup Kadri Karaosmanoglu’ nun en taninmis romanidir.Romanda,
Ahmet Celal adindaki bir karakterin bir köyde yasadiklarindan ve
yasadiklari sonucunda Türk köylüsü hakkinda edindigi izlenimlerden
bahsedilir.Roman bir ani kitabindan yola çikilarak ve bu kitaptan
alintilar yapilarak yazilmistir.Romanda, Milli Mücadele Dönemi’nde
köylü ile aydin arasindaki kopukluk ve fark anlatilir.
Kitabın Özeti
Romanda ana konu,bir Türk aydininin Kurtulus Savasi dönemindeki köy gerçegiyle karsi karsiya gelmesidir.
Romanin kahramani Ahmet Celal’dir.Çanakkale’de savasta bir kolunu
kaybetmis ve savastan gazi olarak kurtulmustur. Ama savas sonrasi
yapayalniz kalmistir.Bunlara bir de Istanbul’un isgali eklenince,
hizmet eri olan Mehmet Ali’nin köyüne gitmeye karar verir.Istanbul’un
isgali sonrasinda gerçeklesen olaylari takip ederek, köylülere durumun
önemini ve ciddiyetini anlatmaya çalisir.Ancak köylüler Salih aga’ya
çok baglidir ve onun etkisinde kalarak Ahmet Celal’i ciddiye
almazlar.Bu nedenle Ahmet Celal, köyde aradigi ilgiyi ve yakinligi
bulamaz.
Olaylar Ahmet Celal’in cephesinden böyle görünürken, köylüler için daha
farklidir.Onlar savasin ciddiyetini anlayamamistir.Onlara göre Ahmet
Celal bir yabandir.Onlarin dünyasindan uzak biridir.Zaten ilk bakista
konusmasi, davranislari,giyimi, düsünceleri ve olaylara yaklasimi
köylülerden çok farklidir.Örnegin her gün tras olmasi, devamli
dislerini firçalamasi,geceleri kitap okumasi ve buna benzer
davranislari köylülere garip gelmektedir.Bu nedenle, acilarini unutmak
için geldigi bu köyde, olaylar umdugu gibi gelismemistir.
Ahmet Celal bir aydin konumundadir ve ilk defa Türk köylüsüyle
karsilasmistir.Ancak köyde karsilastigi manzara onu çok
sasirtmistir.Öncelikle yoksulluk ve cahillik vardir.Bunlarin bir sonucu
olarak da bazi insanlarin emellerine alet olmaktadirlar.Herkes Salih
Aga’nin etkisindedir.Onun her dedigi yapilmaktadir.Hatta yillarca emek
verdigi hizmet eri Mehmet Ali bile gelisen bazi olaylarda subayi Ahmat
Celal’e degil,Salih Aga’ya inanmistir.
Bütün bunlarla beraber, Ahmet Celal köyde yapayalniz da degildir.Mehmet
Ali’nin annesi Zeynep Kadin ile kardesi Ismail, Ahmet Celal’in
güvendigi dostlaridir.
Olaylarin böyle gelismesi Ahmet Celal’i kaçinilmaz bir bunalima
sürükler.Bir gün rahatlayip sikintilarini unutmak için dolasmaya çikar
ve komsu köyün kizi Emine’ye asik olur.Ancak Ismail Emine’yi Ahmet
Celal’in elinden alinca Ahmet Celal iyice umutsuzluga sürüklenir.
Ahmet Celal,Kurtulus Savasi’nin önemini köylüye anlatmaya devam eder;
ancak köylüler baskalarinin etkisindedir ve ona inanmamaya devam
ederler.Bunlari bir aydin gözüyle görüp yorumlayan Ahmat Celal, aydin
ile cahil arasindaki uçurumu farkeder.Anadolu halkinin asirlar boyunca
ne kadar ihmal edildigini kendi gözleriyle görür.Tabii bütün
gözlemlerini ani defterine yazmayi da ihmal etmez.
Köyde bu olaylar olurken, Kurtulus Savasi da iyiden iyiye alevlenmis ve
köylüler Ahmet Celal’in anlatmaya çalistigi gerçekleri yasamak zorunda
kalmistir.Yunanlilar onlarin köyünü de basmistir.Köylüler dereye
kaçarak gizlenmeye çalismistir.Ancak düsman onlari yakalar ve köy
meydanina getirir.Ahmet Celal, bir anlik kargasadan yararlanip
Emine’nin elini tutar ve ikisi kosmaya baslarlar.Düsman arkalarindan
ates açar ve onlari yaralar.Ayrica tüm köy halki düsman tarafindan
öldürülür.Köyün mezarligina kadar ancak gelirler.Orada sabaha kadar
bekleyip sonra yola çikmaya karar verirler;ancak Emine’nin yarasi
agirdir ve devam edemez.Ahmet Celal ani defterini Emine’ye verir ve
herseyini birakarak yeni ve bilinmeyen bir hayata adim atar.
Kitaptaki Olayların ve Şahısların Değerlendirmesi
Ahmet Celal : Çanakkale’de kolunu kaybettikten
sonra Mehmet Ali’nin köyüne yerlesir.Köyde yasadigi sorunlari yenmeyi
basaran güçlü bir karakterdir.Aydin bir karakterdir.Köylüler onu
dislamistir.Kurtulus Savasi’ni yakindan takip etmistir.Romanda
karamsarligi dikkat çeker.Romanda Kurtulus Savasi’na karsi duyarli
olusu dünya görüsüne bagli olarak verilir.Bireysel durumlari,
yalnizligi, içine kapanisi ruhsal çözümlemelerle anlatilir.
Salih Ağa : Köyün agasidir ve oldukça
zengindir.Kilik kiyafeti oldukça kötüdür.Çok kurnaz biridir.Tüm köyü
etkisi altina almistir.Çikarlari ugruna düsmanla isbirligi
yapar.Köylüyü düsman karsisinda çaresiz birakir.
Mehmet Ali : Dört yil Ahmet Celal’in yaninda
kalmistir;ama köye geldiginde yine eskisi gibi davranmaya, Ahmet
Celal’den uzaklasmaya ve köylü gibi davranmaya baslamistir.Sert
tavirlari vardir.Önce Ahmet Celal’in yaninda hizmet erligi yapmis, ona
alismistir.Daha sonra ise köye gidip köylü gibi davranmistir.Kisacasi
gittigi yere uyum göstermektedir.
Bekir Çavuş : Aslinda tipik bir köylüdür.O da
digerleri gibi cahildir.Düsünce yapisi diger köylülerle aynidir.Ancak
daha önce askerlik yapmis olmasi,Ahmet Celal’e biraz daha yakin
olmasini saglamistir.
Emine : Romanda Türk kizini simgeler.Ahmet Celal’e
yakinlik göstermistir.Ismail ile evlenmistir.Ahmet Celal ile
evlenmemistir; çünkü köylülerin etkisinde kalarak Ahmet Celal’i yaban
olarak benimsemistir.
Şeyh Yusuf : Her yil belirli zamanlarda köye
gelerek köylüleri düsünceleriyle etkilemistir.Zehirli düsünceleriyle
köylünün Ahmet Celal’e inanmasini engellemistir.
Yazar Hakkında Bilgi
Yakup Kadri Karaosmanoğlu
Yirminci yüzyil edebiyatinin büyük romancisi 27 Mart 1889’ da
Kahire’ de dogdu. Ortaokul ikinci sinifa kadar Manisa’da okudu.1903’te
Izmir Lisesi’ne girdi.Sonra ailesiyle Misir’a giderek Fransiz Kolejine
devam etti(1906-1908).Sonra Istanbul’a gelerek Fecr-i Ati Toplulugu’na
katildi.Kurtulus Savasi yillarinda Anadolu’ya geçti.Aylik fikir dergisi
“Kadro”yu çikardi.Sirasiyla Tiran,Prag,Lahey ve Bern elçiliklerinde
bulundu.Emekliye ayrilinca verimli bir yazi hayatina basladi.Anadolu
Ajansi Yönetim Kurulu Baskanligi görevinde
bulundu(1961-1965).Yazarligini sürdürürken 13 Aralik 1974’te Ankara’da
öldü.
Yazar, eserlerinde Türk toplumunun, Tanzimat’tan ****** Türkiye’si
dönemine kadar olan yasantisini anlatan hikaye,makale ve romanlar
yazmistir.Anlatiminda kendine özgüdür.Yapitlarinda genellikle toplumun
sorunlari üzerine egilir.Anadolucu,******çü,Devletçi ve laik bir dünya
görüsü vardir.Romanlarinda genellikle iç dünyalari
zengin,kötümser,törelere bagli karakterler vardir.
Yazarin Eserleri
Romanları
Kiralik Konak(1922), Nur Baba(1922),Hüküm Gecesi(1927),Sodom ve
Gomore(1928),Yaban(1932),Ankara(1934),Bir Sürgün(1937),Panorama(1954)
Hikayeleri
Bir Serencam(1913),Rahmet(1922),Milli Savas Hikayeleri(1947)
Makaleleri
Izmir’den Bursa’ya(H.Edip, F.Rifki, M.Asim ile,1922), Kadinlik ve
Kadinlarimiz(1923), Seçme Yazilar(1928), Ergenekon(2 cilt,1929)
Oyunları
Nirvana(1909), Veda(1909), Saganak(1929), Magara(1934)
Mensur Şiirleri
Erenlerin Bagindan(1922), Okun Ucundan(1940)
KİTABIN YAZARI : Yakup Kadri Karaosmanoglu
YAYINEVİ : İletisim Yayinlari
Kitabın Konusu
Yaban, Yakup Kadri Karaosmanoglu’ nun en taninmis romanidir.Romanda,
Ahmet Celal adindaki bir karakterin bir köyde yasadiklarindan ve
yasadiklari sonucunda Türk köylüsü hakkinda edindigi izlenimlerden
bahsedilir.Roman bir ani kitabindan yola çikilarak ve bu kitaptan
alintilar yapilarak yazilmistir.Romanda, Milli Mücadele Dönemi’nde
köylü ile aydin arasindaki kopukluk ve fark anlatilir.
Kitabın Özeti
Romanda ana konu,bir Türk aydininin Kurtulus Savasi dönemindeki köy gerçegiyle karsi karsiya gelmesidir.
Romanin kahramani Ahmet Celal’dir.Çanakkale’de savasta bir kolunu
kaybetmis ve savastan gazi olarak kurtulmustur. Ama savas sonrasi
yapayalniz kalmistir.Bunlara bir de Istanbul’un isgali eklenince,
hizmet eri olan Mehmet Ali’nin köyüne gitmeye karar verir.Istanbul’un
isgali sonrasinda gerçeklesen olaylari takip ederek, köylülere durumun
önemini ve ciddiyetini anlatmaya çalisir.Ancak köylüler Salih aga’ya
çok baglidir ve onun etkisinde kalarak Ahmet Celal’i ciddiye
almazlar.Bu nedenle Ahmet Celal, köyde aradigi ilgiyi ve yakinligi
bulamaz.
Olaylar Ahmet Celal’in cephesinden böyle görünürken, köylüler için daha
farklidir.Onlar savasin ciddiyetini anlayamamistir.Onlara göre Ahmet
Celal bir yabandir.Onlarin dünyasindan uzak biridir.Zaten ilk bakista
konusmasi, davranislari,giyimi, düsünceleri ve olaylara yaklasimi
köylülerden çok farklidir.Örnegin her gün tras olmasi, devamli
dislerini firçalamasi,geceleri kitap okumasi ve buna benzer
davranislari köylülere garip gelmektedir.Bu nedenle, acilarini unutmak
için geldigi bu köyde, olaylar umdugu gibi gelismemistir.
Ahmet Celal bir aydin konumundadir ve ilk defa Türk köylüsüyle
karsilasmistir.Ancak köyde karsilastigi manzara onu çok
sasirtmistir.Öncelikle yoksulluk ve cahillik vardir.Bunlarin bir sonucu
olarak da bazi insanlarin emellerine alet olmaktadirlar.Herkes Salih
Aga’nin etkisindedir.Onun her dedigi yapilmaktadir.Hatta yillarca emek
verdigi hizmet eri Mehmet Ali bile gelisen bazi olaylarda subayi Ahmat
Celal’e degil,Salih Aga’ya inanmistir.
Bütün bunlarla beraber, Ahmet Celal köyde yapayalniz da degildir.Mehmet
Ali’nin annesi Zeynep Kadin ile kardesi Ismail, Ahmet Celal’in
güvendigi dostlaridir.
Olaylarin böyle gelismesi Ahmet Celal’i kaçinilmaz bir bunalima
sürükler.Bir gün rahatlayip sikintilarini unutmak için dolasmaya çikar
ve komsu köyün kizi Emine’ye asik olur.Ancak Ismail Emine’yi Ahmet
Celal’in elinden alinca Ahmet Celal iyice umutsuzluga sürüklenir.
Ahmet Celal,Kurtulus Savasi’nin önemini köylüye anlatmaya devam eder;
ancak köylüler baskalarinin etkisindedir ve ona inanmamaya devam
ederler.Bunlari bir aydin gözüyle görüp yorumlayan Ahmat Celal, aydin
ile cahil arasindaki uçurumu farkeder.Anadolu halkinin asirlar boyunca
ne kadar ihmal edildigini kendi gözleriyle görür.Tabii bütün
gözlemlerini ani defterine yazmayi da ihmal etmez.
Köyde bu olaylar olurken, Kurtulus Savasi da iyiden iyiye alevlenmis ve
köylüler Ahmet Celal’in anlatmaya çalistigi gerçekleri yasamak zorunda
kalmistir.Yunanlilar onlarin köyünü de basmistir.Köylüler dereye
kaçarak gizlenmeye çalismistir.Ancak düsman onlari yakalar ve köy
meydanina getirir.Ahmet Celal, bir anlik kargasadan yararlanip
Emine’nin elini tutar ve ikisi kosmaya baslarlar.Düsman arkalarindan
ates açar ve onlari yaralar.Ayrica tüm köy halki düsman tarafindan
öldürülür.Köyün mezarligina kadar ancak gelirler.Orada sabaha kadar
bekleyip sonra yola çikmaya karar verirler;ancak Emine’nin yarasi
agirdir ve devam edemez.Ahmet Celal ani defterini Emine’ye verir ve
herseyini birakarak yeni ve bilinmeyen bir hayata adim atar.
Kitaptaki Olayların ve Şahısların Değerlendirmesi
Ahmet Celal : Çanakkale’de kolunu kaybettikten
sonra Mehmet Ali’nin köyüne yerlesir.Köyde yasadigi sorunlari yenmeyi
basaran güçlü bir karakterdir.Aydin bir karakterdir.Köylüler onu
dislamistir.Kurtulus Savasi’ni yakindan takip etmistir.Romanda
karamsarligi dikkat çeker.Romanda Kurtulus Savasi’na karsi duyarli
olusu dünya görüsüne bagli olarak verilir.Bireysel durumlari,
yalnizligi, içine kapanisi ruhsal çözümlemelerle anlatilir.
Salih Ağa : Köyün agasidir ve oldukça
zengindir.Kilik kiyafeti oldukça kötüdür.Çok kurnaz biridir.Tüm köyü
etkisi altina almistir.Çikarlari ugruna düsmanla isbirligi
yapar.Köylüyü düsman karsisinda çaresiz birakir.
Mehmet Ali : Dört yil Ahmet Celal’in yaninda
kalmistir;ama köye geldiginde yine eskisi gibi davranmaya, Ahmet
Celal’den uzaklasmaya ve köylü gibi davranmaya baslamistir.Sert
tavirlari vardir.Önce Ahmet Celal’in yaninda hizmet erligi yapmis, ona
alismistir.Daha sonra ise köye gidip köylü gibi davranmistir.Kisacasi
gittigi yere uyum göstermektedir.
Bekir Çavuş : Aslinda tipik bir köylüdür.O da
digerleri gibi cahildir.Düsünce yapisi diger köylülerle aynidir.Ancak
daha önce askerlik yapmis olmasi,Ahmet Celal’e biraz daha yakin
olmasini saglamistir.
Emine : Romanda Türk kizini simgeler.Ahmet Celal’e
yakinlik göstermistir.Ismail ile evlenmistir.Ahmet Celal ile
evlenmemistir; çünkü köylülerin etkisinde kalarak Ahmet Celal’i yaban
olarak benimsemistir.
Şeyh Yusuf : Her yil belirli zamanlarda köye
gelerek köylüleri düsünceleriyle etkilemistir.Zehirli düsünceleriyle
köylünün Ahmet Celal’e inanmasini engellemistir.
Yazar Hakkında Bilgi
Yakup Kadri Karaosmanoğlu
Yirminci yüzyil edebiyatinin büyük romancisi 27 Mart 1889’ da
Kahire’ de dogdu. Ortaokul ikinci sinifa kadar Manisa’da okudu.1903’te
Izmir Lisesi’ne girdi.Sonra ailesiyle Misir’a giderek Fransiz Kolejine
devam etti(1906-1908).Sonra Istanbul’a gelerek Fecr-i Ati Toplulugu’na
katildi.Kurtulus Savasi yillarinda Anadolu’ya geçti.Aylik fikir dergisi
“Kadro”yu çikardi.Sirasiyla Tiran,Prag,Lahey ve Bern elçiliklerinde
bulundu.Emekliye ayrilinca verimli bir yazi hayatina basladi.Anadolu
Ajansi Yönetim Kurulu Baskanligi görevinde
bulundu(1961-1965).Yazarligini sürdürürken 13 Aralik 1974’te Ankara’da
öldü.
Yazar, eserlerinde Türk toplumunun, Tanzimat’tan ****** Türkiye’si
dönemine kadar olan yasantisini anlatan hikaye,makale ve romanlar
yazmistir.Anlatiminda kendine özgüdür.Yapitlarinda genellikle toplumun
sorunlari üzerine egilir.Anadolucu,******çü,Devletçi ve laik bir dünya
görüsü vardir.Romanlarinda genellikle iç dünyalari
zengin,kötümser,törelere bagli karakterler vardir.
Yazarin Eserleri
Romanları
Kiralik Konak(1922), Nur Baba(1922),Hüküm Gecesi(1927),Sodom ve
Gomore(1928),Yaban(1932),Ankara(1934),Bir Sürgün(1937),Panorama(1954)
Hikayeleri
Bir Serencam(1913),Rahmet(1922),Milli Savas Hikayeleri(1947)
Makaleleri
Izmir’den Bursa’ya(H.Edip, F.Rifki, M.Asim ile,1922), Kadinlik ve
Kadinlarimiz(1923), Seçme Yazilar(1928), Ergenekon(2 cilt,1929)
Oyunları
Nirvana(1909), Veda(1909), Saganak(1929), Magara(1934)
Mensur Şiirleri
Erenlerin Bagindan(1922), Okun Ucundan(1940)